Ka pak gjëra që më pengojnë aq sa prirja ime për të zvarritur. Nuk zvarritem sepse shpërqendrohem lehtësisht (edhe pse orët e mia të kyçura në Twitter mund të mos pajtohen) ose sepse jam i çorganizuar (dikur kam qenë asistent i një prej njerëzve më kërkues në planet; google it). Nëse jam vërtet i sinqertë me veten time, më së shumti e zvarris kur detyra në dorë përfshin shpenzimin e parave. Dhe unë e zvarris, sepse ideja për të filluar detyrën më fut në ankth dhe prandaj më mirë të mos mendoj për të.
Fatkeqësisht, gjërat nuk funksionojnë kështu, apo jo? Nuk mund të shmangim vizitat tek dentisti. Në të njëjtën mënyrë që ish-presidenti i SHBA-së, Donald Trump, për shembull, donte që të kishte më pak raste të Covid-19. Shtyrja e bërjes së kthimit të taksave nuk do ta bëjë që tatimtari të largohet. Më besoni, jam përpjekur. E vetmja gjë që bën shmangia është të përforcojë pasojat që ju po i shmangni. Shembulli i përsosur është rezervimi i fluturimeve. Nuk doni të shpenzoni 800£ për të shkuar në dasmën e largët të një kushëriri? Brenda një muaji ato fluturime ndoshta do të jenë 1800£.
Tani duhet të shkosh në atë dasmë të këndshme dhe ky është një lloj skenari më i mirë. Shembuj të tjerë, më të tmerrshëm, mund të përfshijnë pasoja të tmerrshme për ju, shëndetin ose llogarinë tuaj bankare. “Nëse jeni një perfeksionist, mund të vazhdoni të shtyni diçka nga frika se nuk do të jetë perfekte” Pse ta bëj? Pse e bëni atë? Dr.Elena Touroni, një psikologe konsulente dhe bashkëthemeluese e Klinikës Psikologjike Chelsea në Londër, sugjeron se zvarritja është më shumë sesa thjesht të lëvizësh nëpër mediat sociale ose të mos duash të lash rrobat. “Ndonjëherë mund të tregojë për një cenueshmëri psikologjike themelore,” thotë ajo.
“Për shembull, nëse keni ndjenja të pamjaftueshmërisë, mund të zbuloni se i shtyni gjërat sepse keni frikë të dështoni nëse e vendosni veten atje. Ose, nëse jeni një perfeksionist, mund të vazhdoni të shtyni diçka nga frika se nuk do të jetë e përsosur.” Arsyet pse ne zvarritemi dhe gjërat që bëjmë për të zvarritur janë të shumta. Një koleg, shtyn të bëjë gjërat që nuk janë “urgjente” ose “të rëndësishme”. Më kujtuan edhe një fenomen tjetër të zvarritjes: shtyrja e diçkaje, pastaj turpi për ta shtyrë atë, gjë që çon në shtyrjen e saj edhe më gjatë, gjë që më pas e rrit sikletin. Shpesh, këshilla kur jeni të mbingarkuar me detyra është të bëni një listë. Më duket e dobishme dhe shpesh do t’i plotësoj gjërat që nuk dua t’i bëj shpejt pasi të jenë në listë. Një mik sugjeroi që, për të, krijimi i listave është i barabartë me zvarritje. Është vetëm një gjë tjetër për të bërë për të mos e bërë atë gjë.
“Hapi i parë është të pranosh se po ndodh. Kurdoherë që duam të ndryshojmë ndonjë zakon të padobishëm, së pari duhet të pranojmë se është një problem.” Nëse duam të ndalojmë të gjitha këto marrëzi, thotë Touroni, “Hapi i parë është të pranojmë se po ndodh. Kurdoherë që duam të ndryshojmë çdo lloj zakoni të padobishëm, së pari duhet të pranojmë se është një problem.” OK, po e pranoj zyrtarisht se kam problem me zvarritjen. Tani çfarë? “Bëni të qartë motivimin tuaj për ndryshim, vendosni një qëllim dhe krijoni një plan të qartë se si do t’i zbatoni ato ndryshime,” thotë ajo. Nuk dua të shpenzoj 1 milion dollarë për një fluturim për Ditën e Falënderimeve. “Pranoni se jo gjithçka që bëni do të jetë perfekte”, thotë Touroni.
“Por në fund të fundit, të mos ndërmarrësh veprime do të jetë dukshëm më keq sesa të bësh hapin dhe të përkushtohesh për diçka.” Pjesa më e keqe e zvarritjes është se nuk keni askënd për të fajësuar përveç vetes, gjë që e shton ndjenjën e fajit që vjen me zvarritjen. “Ndaloni të shtyni”, mund të bërtisni brenda kokës tuaj, por ndalimi përfshin të zotëroni atë që keni bërë dhe të përballeni me çështjet emocionale që po shkaktojnë zvarritjen në radhë të parë. Nëse do të ishte e lehtë për t’u bërë, nuk do ta shkruaja këtë. Ne të gjithë duhet të fillojmë diku dhe unë po filloj të bëj lista dhe të përballem me frikën time për të shpenzuar para.
Për ju, mund të fillojë me vëmendje. “Në vend që ta lejojmë veten të tërhiqemi nga diçka në shenjën e parë të shpërqendrimit, ndërgjegjja na jep hapësirën për të ndalur dhe ridrejtuar butësisht veten drejt sjelljes në një mënyrë që do të na shërbejë në afat të gjatë”, thotë Touroni. Fikja e telefonit dhe marrja e kohës për të qenë me veten mund t’ju ndihmojë të shmangni një pjesë të shmangies suaj. Për disa njerëz, mund të përfshijë një vizitë te një terapist ose një bisedë me një mik të besuar.