Rrahjet e shpeshta të zemrës, skuqjet, djersitja dhe paniku janë simptomat që të gjithë kemi përjetuar të paktën një herë nga makthet. Njerëzit që vuajnë nga trauma, çrregullimi i stresit post-traumatik, depresioni ose ankthi, ëndrrat e frikshme ju vijnë natë pas nate, duke u dëmtuar gjumin dhe shëndetin e tyre.
Vizionet nga makthet gjithashtu mund t’ju shoqërojnë si hije të errëta edhe ditën tjetër, duke shkaktuar shpërqëndrim dhe mendime të thella. Humori bie dhe ankthi rritet. Ditët mund të jenë të mbushura me një frikë të fortë për të rënë në gjumë dhe të shkaktojnë një makth tjetër të frikshëm. Simptoma të tilla mund të çojnë në një diagnozë të çrregullimit të makthit, një gjendje gjumi që prek rreth 4% të të rriturve, sipas “American Academy of Sleep Medicine”.
Trajtimi mund të përfshijë reduktimin e stresit, këshillimin dhe medikamentet, por standardi i artë është terapia e provave të imazheve, një formë e trajnimit të sjelljes që i mëson njerëzit të riimagjinojnë makthet e tyre me përfundime pozitive. Megjithatë, jo të gjithë me çrregullime të ankthit i përgjigjen trajtimit, thonë ekspertët.
Por një studim i ri po duket mjaft efektiv. Dëgjimi i një muzike tek personi që përjeton makthe ka dhënë një rezultat mjaft pozitiv gjatë fazës së ëndrrës së keqe. Rezultati ishte një reduktim katërfish i maktheve vetëm mbi terapinë bazë. Dr.Timothy Morgenthaler, autori kryesor i udhëzimet më të fundit të “American Academy of Sleep Medicine” mbi ankthet thotë:
Ky është një zhvillim premtues. Duket se shtimi i një tingulli në kohën e duhur gjatë gjumit rrit efektin e terapisë së provës së imazhit … i cili është një standard dhe ndoshta një nga terapitë jo-mjekësore më efektive në këtë kohë.
“Rishpikja e makthit”
Terapia e provave të imazheve ka katër hapa bazë që mund të mësohen brenda një dite, thonë ekspertët. Së pari, njerëzve u kërkohet të shkruajnë çdo detaj të makthit të tyre. Më pas, çdo person e rishkruan makthin me një hark pozitiv, duke u siguruar që ai të përfundojë me një zgjidhje të këndshme ose fuqizuese. Tani fillon praktika. Ëndrra e ripunuar duhet të përsëritet pesë deri në 20 minuta çdo ditë derisa të endet në qarqet e kujtesës së trurit. Pasi të jetë vendosur, është koha për ta vënë në veprim duke përsëritur ëndrrën e re pak para gjumit.
Në studimin e ri, të botuar të enjten në revistën “Current Biology”, studiuesit i shtuan një ndryshim terapisë. 18 njerëz me çrregullim të ankthit dëgjuan një tingull neutral, ndërsa ata rishpikën makthet e tyre në mënyra më pozitive. Një grup kontrolli prej 18 personash, të cilët gjithashtu kishin çrregullime të ankthit, nuk dëgjuan asnjë tingull shtesë, ndërsa ripunuan ëndrrat e tyre. Të 36 personave iu dha një shirit koke i quajtur aktimetër për ta mbajtur natën për dy javë. Përveç monitorimit të fazave të gjumit, pajisja jepte tinguj në një mënyrë që nuk do ta zgjonte personin që flinte nëpërmjet përcjelljes së kockave. Morgenthaler, një profesor i mjekësisë në “Mayo Clinic School of Medicine” tha:
Një nga gjërat domethënëse në lidhje me ndërhyrjen e këtij studimi është përdorimi i teknologjisë relativisht të re që mund të përcaktojë më saktë stimulin për një gjum të vërtetë.
Tingulli iu shpërnda të dy grupeve çdo 10 sekonda gjatë fazës së ëndrrave të gjumit gjatë një periudhe dyjavore. Në këtë rast, terapia e provave të imazheve funksionoi për të gjithë pjesëmarrësit, përfshirë grupin e kontrollit, tha Perogamvros.
Terapia e provave të imazheve gjithashtu pakësoi shqetësimin e përgjithshëm, matjet e humorit dhe cilësinë e gjumit në të dy grupet, por reduktimi i makthit ndodhi më shpejt në grupin eksperimental dhe vazhdoi në një ndjekje tre-mujore. Përveç kësaj, anëtarët e grupit që dëgjuan tingujt raportuan përvoja më të gëzueshme të ëndrrave gjatë ëndrrave të tyre sesa ata në grupin e kontrollit. Nevojiten kërkime shtesë për të verifikuar këto rezultate dhe për të zgjeruar konceptin, por Perogamvros tha se shpresonte se teknika mund të çonte në përparime për rreth 30% të pacientëve që nuk reagojnë ndaj terapisë së provave të imazheve.
