“Stinë pandemie” nga Fatos Kongoli/Një skaner i realitetit të sotëm shqiptar, ku ‘fshikullohet’ gjithçka e shëmtuar!

Një libër i veçantë i Fatos Kongolit, origjinal, i shkruar në atmosferën e absurdit të pandemisë. Autori ka zgjedhur të rimarrë pothuaj të gjitha personazhet e një prej romaneve të tij më të suksesshëm, “I Humburi”.

Edhe në këtë roman të ri, ngjarjet vendosen pjesërisht në qytezën e famshme periferike të kryeqytetit, në breg të lumit dhe pjesërisht në kryeqytet. Nëse tek “I Humburi”, pikë referimi është marsi i vitit 1991, që kulmoi me eksodet biblike të shqiptarëve nëpër botë, te ‘‘Stinë pandemie”, pikë referimi është një tjetër mars, kësaj here i vitit 2020. Por çfarë ka ndodhur ndërkaq?

Një skaner i realitetit të sotëm shqiptar, ku autori nuk mungon të fshikullojë gjithçka të shëmtuar. Një libër i shkruar herë me humor, herë me dhimbje, herë me një ironi të hollë, plot sarkazëm. Ku nga fillimi deri në fund, si në disa romane të tjera të Kongolit, është e pranishme edhe vetironia e njohur e tij.

Romani shtrihet në kohë dhe e njeh lexuesin me shndërrimin e Tiranës. Kryeqyteti i dikurshëm fle në kujtimet e Fatos Kongolit, që nuk gjejnë asnjë grimë të përjetimeve të atëhershme. Përshkrimet për Astirin përkojnë edhe me ato të mëngjesit të 17 majit, ditë kur u shemb Teatri Kombëtar. Shkrimtari thotë se ajo që ndodhi me teatrin ishte një veprim kriminal se dhe me të u shkatërruan qindra kujtime.

“Stinë pandemie”, një libër i shkruar herë me humor, herë me dhimbje e herë me ironi të hollë, risjell edhe historinë  e një dashurie të pafinalizuar, që duket sikur i mban peng personazhet. Për ata, që kërkojnë të arratisen në lexime të mira, romani është zgjedhja e duhur.

“Zëdhënësi i policisë i përligji veprimet e kryera, duke përmendur se përdorimi i gazit lotsjellës – kështu tha ai dhe jo i lëndëve helmuese luftarake – ishte një praktikë e njohur edhe në vendet më të zhvilluara të BE-së, thënë ndryshe Bashkimi Europian. Tek dëgjoja zëdhënësin, vrava mendjen të gjeja se kujt i drejtohej ai; përfaqësuesve të nderuar të BE-së apo opinionit tonë publik. Nëse u drejtohej të parëve, mirë, ia vlente, për të marrë prej tyre një certifikatë mirësjelljeje. Sa për të dytin, domethënë opinionin publik në vend, e harxhonte frymën kot. Askujt nuk i bëhej vonë, aq më pak i shkonte mendja të protestonte, për çka paskej ndodhur me ca banorë në një humbëtirë.”