Të të pengohen dhe kënaqësitë më të thjeshta, “Jetë Burgu” i Fatos Lubonjës kthen vështrimin në skëterrën e burgjeve politike komuniste!

“Jetë burgu” i Fatos Lubonjës tregon jetën e përditshme të të burgosurve politikë në kampin e Spaçit, një nga burgjet më famëkeq në Shqipërinë komuniste, që ndodhet në një zonë të thellë malore në veri të vendit. Burgu kishte edhe një kamp pune dhe të burgosurit detyroheshin të punonin në minierat e bakrit dhe piritit në kushte të vështira.

Lubonja u dërgua në burg pasi autoritetet i gjetën ditarët e tij, ku përfshiheshin komente kritike për diktatorin komunist Enver Hoxha. Përveç të burgosurve politikë, kishte të burgosur të tjerë që mbaheshin në një ndërtesë të veçantë në burgun e Spaçit, të cilët kishin kryer krime jopolitike. Ata njiheshin si ‘të zakonshëm’, shpjegon Lubonja në librin e tij.

Libri i Lubonjës tregon historitë e 12 shokëve të tij të burgosur; çdo kapitull mban emrin e njërit prej tyre. Libri përshkruan gjithashtu jetën e përditshme në kampin e burgimit, e cila ishte e mjerë dhe e lodhshme. Lubonja tha se kaq shumë vite pasi u lirua në 1991, ai i shkroi historitë për burgun si shenjë se ka pranuar të kaluarën të cilën më parë e ka refuzuar dhe si “pjesë e kuptimit të vuajtjeve që kam kaluar”.

“Në këtë pikë të rrugëtimit mendoj se të gjitha këto histori i kam shkruar për t’i pranuar si të miat, si pjesë të vetes sime “të vërtetë” ato rroba dhe ato vuajtje që i kam refuzuar me aq ngulm në krye të herës; për të kuptuar se çeltira ku na duket se do të gjejmë veten tonë të vërtetë duke ecur, për kënaqësinë e trupit dhe shpirtit, me një kuptim jete dhe vdekjeje në zemër, nuk arrihet dot veçse duke bërë inventarin e prangave që lemë prapa”, shpjegon ai në libër.

Fatos Lubonja tha se tani e sheh të kaluarën si diçka që nuk mund të ndryshohet, ndonëse vazhdimisht kërkon të kuptojë pse kanë ndodhur disa gjëra dhe beson se është e rëndësishme të informohet publiku për to. Ai tha se dëshiron “t’u tregojë të tjerëve, të nxjerrë mësime për të tjerët, por në të njëjtën kohë si katarsis për veten time, pasi është e nevojshme të kuptosh vetë atë që ke jetuar”.